Với mục tiêu nâng cao sức khỏe toàn dân, Viện Dinh dưỡng quốc gia (Bộ Y tế) đang hoàn thiện và chuẩn bị ban hành 6 bộ tháp dinh dưỡng mới, dành riêng cho từng nhóm tuổi, nhóm đối tượng, thay thế cho mô hình tháp dinh dưỡng chung đã áp dụng nhiều năm qua.
Chuyên gia chia sẻ thông tin về dinh dưỡng cho người trưởng thành theo khuyến nghị mới nhất
Người trưởng thành, ăn bao nhiêu là đủ?
Theo đó, 6 tháp dinh dưỡng mới được xây dựng theo hướng trực quan, dễ hiểu, hướng dẫn tỉ lệ tiêu thụ hợp lý các nhóm thực phẩm từ tinh bột, đạm, rau quả đến sữa và dầu mỡ cho từng lứa tuổi.
Bác sĩ Trịnh Hồng Sơn, Giám đốc Trung tâm Giáo dục Truyền thông dinh dưỡng (Viện Dinh dưỡng), cho biết điểm nổi bật của bộ tháp dinh dưỡng mới là tính “cá nhân hóa”, dựa trên nghiên cứu sâu từ Viện Dinh dưỡng. Mỗi nhóm tuổi có tháp dinh dưỡng riêng: từ trẻ 3–5 tuổi, 6–11 tuổi, 12–17 tuổi, người trưởng thành (18–64 tuổi), người cao tuổi (từ 65 tuổi) và phụ nữ mang thai – cho con bú. Điều này giúp đảm bảo chế độ ăn phù hợp thể trạng và nhu cầu dinh dưỡng từng giai đoạn.
Một điểm mới là các chuyên gia đã chuyển đổi đơn vị đo từ gram sang các đơn vị dễ hình dung hơn như muỗng, chén, lát… Đồng thời, tháp dinh dưỡng bổ sung cảnh báo giới hạn đường, muối, dầu mỡ bằng hình ảnh minh họa trực quan.
Ngoài ra, hướng dẫn cũng khuyến nghị duy trì vận động thể chất tối thiểu 30 phút mỗi ngày và uống đủ 1,5–2 lít nước để bảo đảm sức khỏe toàn diện.
Tháp Dinh dưỡng hợp lý cho người trưởng thành (giai đoạn 2016 – 2020)
Theo khuyến nghị mới, với người trưởng thành, nhóm thực phẩm cần hạn chế (vùng đỉnh tháp): muối: không quá 5g/ngày (≈ 1 thìa cà phê). Bao gồm: muối ăn, nước mắm, bột canh, bột nêm…
Đường tự do (đường bổ sung): Không quá 25g/ngày (≈ 5 thìa cà phê). Bao gồm: đường tinh luyện, bánh kẹo, nước ngọt…
Dầu mỡ, chất béo: Không quá 25g/ngày (≈ 5 thìa cà phê dầu ăn). Ưu tiên dùng dầu thực vật, hạn chế mỡ động vật.
Nhóm thực phẩm nên ăn đủ (vùng giữa tháp): sữa và chế phẩm từ sữa: Khuyến nghị 3–4 đơn vị/ngày → mỗi đơn vị = 100ml sữa, 1 hộp sữa chua (~100g), 15g phô mai…
Dinh dưỡng được xây dựng theo hướng cá nhân hóa
Thịt, cá, trứng, tôm, đậu hũ: cần 5–6 đơn vị/ngày → 1 đơn vị = 30g thịt nạc/cá, 1 quả trứng, 80g đậu phụ…
Rau củ: cần 3–4 đơn vị/ngày → 1 đơn vị = 80g rau (≈ 1/2 bát rau luộc); Trái cây: Cần 2–3 đơn vị/ngày → 1 đơn vị = 80–100g trái cây (1 quả cam nhỏ, 1 lát dưa hấu, 1 quả chuối vừa…).
Nhóm thực phẩm cần ăn đủ – đa dạng (vùng đáy tháp): Ngũ cốc, khoai củ: Khuyến nghị 12–15 đơn vị/ngày → 1 đơn vị = 1/2 bát cơm, 1 lát bánh mì, 1 củ khoai lang nhỏ…
Nước uống: 1,5 – 2 lít/ngày (tương đương 6–8 cốc 200ml); Hoạt động thể lực ít nhất 30 phút mỗi ngày, như đi bộ nhanh, thể dục nhịp điệu, đạp xe…
Dinh dưỡng thế nào để trẻ phát triển toàn diện?
Với tháp dinh dưỡng cho trẻ 3–5 tuổi, chuyên gia khuyến nghị trẻ cần uống đủ nước mỗi ngày (800–1000 ml) và vận động thể lực ít nhất 60 phút. Nhóm thực phẩm tiêu thụ nhiều nhất gồm gạo, bánh mì, khoai, ngô, mì… (4–5 đơn vị ăn mỗi ngày), giúp cung cấp năng lượng chính.
Với rau và trái cây, cần cho ít nhất 3 đơn vị rau và 2 đơn vị trái cây/ngày, để bổ sung vitamin, khoáng chất và chất xơ.
Khuyến nghị dinh dưỡng cho trẻ từ 3-5 tuổi
Nhóm thịt, cá, trứng, đậu phụ, hạt… cần ăn từ 3–4 đơn vị/ngày để cung cấp đủ đạm cho tăng trưởng. Tiếp đó là sữa và chế phẩm sữa (4 đơn vị/ngày), giúp bổ sung canxi cho hệ xương và răng phát triển.
Đỉnh tháp là nhóm hạn chế dùng gồm đường, muối, dầu mỡ, nước ngọt…, được khuyến cáo kiểm soát nghiêm ngặt, chẳng hạn chỉ nên dùng dưới 4g muối, 15g đường, 20g dầu ăn mỗi ngày.
Tháp cũng nhấn mạnh vai trò giữa dinh dưỡng và vận động như nền tảng cho sự phát triển toàn diện của trẻ.