Có khoảng 10-15% nam giới mắc bệnh lý này, tuy nhiên con số này ở nam giới được chẩn đoán vô sinh hiếm muộn lại lên tới 20-40%.
Hình ảnh minh họa giãn tĩnh mạch tinh (Ảnh: Shutter Stock).
Giãn tĩnh mạch tinh là gì?
Thừng tinh là một bó mạch đi từ mỗi tinh hoàn lên phần dưới ổ bụng, chứa các ống dẫn tinh, mạch máu, mạch bạch huyết và dây thần kinh. Giãn tĩnh mạch tinh là tình trạng các tĩnh mạch nằm trong và ngoài thừng tinh (tĩnh mạch tinh trong, tĩnh mạch tinh ngoài, tĩnh mạch xuyên bìu…) bị ứ trệ không tống và thoát được máu như bình thường dẫn tới hiện tượng giãn nở, phình to ra, thậm chí phân nhánh tạo thành búi giãn, tình trạng này ảnh hưởng xấu tới số lượng và chất lượng tinh trùng.
90% nam giới bị giãn tĩnh mạch tinh có tinh trùng yếu và 65% có mật độ tinh trùng ít hơn mức bình thường. Nam giới bị giãn tĩnh mạch tinh đôi khi sẽ cảm thấy tức nặng ở bìu tinh hoàn, khi sờ vào bìu thấy tĩnh mạch giãn như “búi giun”. Ngoài ra, việc gây ứ trệ máu, bệnh còn khiến số lượng tinh trùng bị giảm, tinh trùng yếu, tinh trùng dị dạng, tăng độ phân mảnh, đứt gãy ADN của tinh trùng, kéo dài dẫn tới tình trạng suy và teo tinh hoàn.
Điểm đáng nói là phần lớn giãn tĩnh mạch tinh không có triệu chứng rõ ràng khiến bệnh nhân khó nhận biết, chỉ khi chậm con đi khám hiếm muộn vô sinh mới phát hiện mình bị giãn tĩnh mạch tinh.
Chẩn đoán và điều trị giãn tĩnh mạch tinh
Chẩn đoán giãn tĩnh mạch tinh dựa chủ yếu vào việc thăm khám với bác sĩ chuyên khoa (nam khoa, tiết niệu) và siêu âm Doppler bìu. Ngoài ra, các chỉ định xét nghiệm máu, xét nghiệm tinh dịch đồ sẽ giúp bác sĩ đánh giá thêm được chức năng nội tiết và ngoại tiết của tinh hoàn (chất lượng và số lượng tinh trùng).
Giãn tĩnh mạch tinh có thể được phát hiện bằng phương pháp siêu âm.
Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị giãn tĩnh mạch tinh như: dùng thuốc, phẫu thuật thắt tĩnh mạch tinh (vi phẫu, nội soi…) hoặc điều trị nút mạch. Trong đó, phương pháp phẫu thuật thắt tĩnh mạch tinh vi phẫu là phương pháp hiệu quả nhất.
Phẫu thuật được áp dụng khi có tình trạng giãn rõ trên khám lâm sàng và trên siêu âm đường kính tĩnh mạch tối đa trên 3 mm và dòng trào ngược tĩnh mạch kéo dài trên 2 giây, và một số trường hợp điển hình như vợ chồng chẩn đoán vô sinh hiếm muộn, người bệnh có bất thường về thông số tinh dịch, suy giảm nồng độ testosterone trong máu hoặc teo tinh hoàn…
Bên cạnh phẫu thuật, điều trị giãn tĩnh mạch tinh bằng can thiệp nội mạch (nút mạch) cũng là một phương pháp hiệu quả. Bệnh nhân không phải phẫu thuật, không để lại sẹo và không có nguy cơ thắt vào ống dẫn tinh, thời gian nằm viện ngắn (ra viện sau 1 ngày). Tuy nhiên không áp dụng trong trường hợp người bệnh có hiện tượng phơi nhiễm tia X gây ảnh hưởng đến tinh trùng.
Tin vui cho nam giới mắc giãn tĩnh mạch tinh
Tại Bệnh viện ĐKQT Vinmec, các phương pháp điều trị giãn tĩnh mạch tinh đều mang lại nhiều kết quả khả quan. Đa số bệnh nhân sau điều trị đều cải thiện chức năng tinh hoàn. Nhiều trường hợp hiếm muộn vì tinh trùng rất yếu, sau phẫu thuật chất lượng tinh trùng đã được cải thiện và mang lại thành công khi thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm, hiện thực hóa ước mơ được làm cha.
Điển hình như trường hợp của Anh N.V.A (47 tuổi) bị vô sinh thứ phát (anh đã có con đầu lòng tự nhiên). Vợ chồng anh mong có thêm bé, nhưng suốt 9 năm đi khám, điều trị nhiều nơi, 4 lần làm thụ tinh ống nghiệm (IVF) thất bại. Khi tìm đến Vinmec, được BS Nguyễn Bá Hưng thăm khám, anh mới biết mình bị giãn tĩnh mạch tinh nặng, teo tinh hoàn bên trái, tinh trùng giảm còn rất ít (mật độ 2 triệu). Hơn nữa, tình trạng tinh trùng yếu và dị dạng hoàn toàn, nồng độ testosteron giảm 9,6nmol/L.
Sau khi được bác sĩ tư vấn, anh thực hiện phẫu thuật giãn tĩnh mạch tinh theo chỉ định. Kết quả nồng độ testosteron của anh đã tăng lên 15nmol/L, số lượng tinh trùng đã lên đến 21 triệu, đã có một số con tinh trùng bơi nhanh và tình trạng dị dạng cũng đã được cải thiện (2% bình thường).
Do vợ anh cũng đã lớn tuổi (41 tuổi) nên các bác sĩ cùng ê-kip quyết định sau mổ 3 tháng sẽ tiến hành làm IVF ngay mà không chờ đến việc thụ thai tự nhiên. Kết quả là thai đậu ngay lần đầu tiên làm IVF tại Trung tâm hỗ trợ sinh sản Vinmec. Hiện vợ anh đang mang thai tháng thứ 6, đồng thời vẫn còn hai phôi tốt đang được bảo quản.
BS Nguyễn Bá Hưng – Bác sĩ Nam khoa, Trung tâm Hỗ trợ sinh sản, Bệnh viện ĐKQT Vinmec Times Citys.
Tuy nhiên, có khoảng 2-5% nam giới tái phát sau phẫu thuật và không phải tất cả các trường hợp thắt tĩnh mạch tinh đều cải thiện tinh trùng. Do đó, điều quan trọng là người bệnh cần chú ý phát hiện sớm những bất thường và thăm khám, điều trị kịp thời tại các cơ sở y tế uy tín.
Bệnh viện ĐKQT Vinmec là một trong những đơn vị y tế quy tụ đội ngũ y bác sĩ chuyên khoa nam học chuyên môn cao, kinh nghiệm dày dặn; trang thiết bị hiện đại đồng bộ mang tới kết quả điều trị tối ưu.
Bệnh viện ĐKQT Vinmec còn sở hữu chứng chỉ quốc tế JCI – “con dấu vàng” trong chăm sóc người bệnh và quản lý chất lượng bệnh viện.
Bệnh viện ĐKQT Vinmec nhận chứng chỉ JCI.
Để đặt lịch khám tại bệnh viện, truy cập: www.vinmec.com.