Bên cạnh thơ tình, thơ thế sự, Trần Thị Nương từng “lập ngôn” với những câu nói về thói ảo tưởng của con người: “Hãy cảnh giác, lắm khi mình tự lừa mình”, hay về chuyện tiếp đãi bạn: “Bạn ăn thì còn, mình ăn thì hết”… Qua những câu chuyện ấm áp, hình ảnh người tuổi Tỵ – kín đáo, bình tĩnh nhưng đầy nghị lực – hiện lên sống động và chân thật.
Nhà thơ Trần Thị Nương
– 2025 là năm tuổi điều này có ý nghĩa gì với cuộc sống và sự nghiệp sáng tác của nhà thơ?
Tôi cho rằng, mỗi năm là dịp để hân hoan thêm một tuổi, cứ có một ngày sống vui, hạnh phúc và làm điều lương thiện là có ích. Cụm từ “năm tuổi” nhắc nhở mình đã nhiều xuân, nên đi lại thận trọng hơn…
Năm tới là thời kỳ đổi mới của đất nước (cách mạng số) và trong dòng chảy ấy, nếu có thể viết được điều gì mới mẻ thì càng quý. Bởi ai đó đã nói: “Nhà văn là thư ký của thời đại”.
– Người tuổi Tỵ thường được mô tả là kín đáo, bình tĩnh, bảo thủ và bí ẩn. Bà có thấy những đặc điểm này trong phong cách sống và sáng tác của mình?
Là người sáng tác, làm báo tâm huyết gần một đời người, tôi nhận thấy trong cuộc sống đa sắc màu việc nạp năng lượng và kiến thức có chọn lọc chưa bao giờ là đủ. Điều quan trọng nhất là chữ nhẫn – chiếc chìa khóa vạn năng suốt đời. Sự kín đáo khi chưa đủ điều kiện bày tỏ, chưa tìm đúng đối tác hoặc cảm xúc chưa chín cũng cần chuẩn mực… Phải chăng sự kín đáo, dịu dàng ở người phụ nữ tri thức càng đáng quý?
Là phụ nữ, dù cầm tinh con gì, đều cần có duyên, khiêm tốn, biết yêu, biết lẽ phải và trân trọng bản thân. Chỉ biết “nhẫn” và “kín đáo” là chưa đủ. Thông minh, nghị lực và quyết tâm, bền chí để hoàn thành một việc hay sự nghiệp cần đến chữ “nhẫn”. Còn “bảo thủ” thì đáng sợ, bảo thủ chính là “cùn”. Tuổi Tỵ, hãy tránh xa chữ “bảo thủ”, tránh xa “sự cùn”.
– “Hẹn với hoa hồng” là tập thơ thứ 17 của bà. Bà có thể chia sẻ về thông điệp chính của tập thơ này và sự trưởng thành trong phong cách sáng tác qua các tác phẩm?
Các tập thơ của tôi, đặc biệt là Hoa hồng, dù viết ở các thời kỳ khác nhau, luôn gửi gắm tình yêu, tình người, tình đời, tình quê hương đất nước. Hẹn với hoa hồng phản ánh sự từng trải, sự thay đổi trong cách nhìn và tư duy, trở nên sâu sắc, đa chiều và tinh tế hơn.
Phong cách thơ chọn người hay người chọn phong cách đều quý giá. Người cầm bút luôn phải có tâm, tầm và nung nấu tình yêu với cuộc đời, nuôi dưỡng ngọn lửa niềm tin và lòng biết ơn, đồng thời luôn hướng thiện sẽ có phong cách thơ. Nếu không chịu đọc, để tự loại ra và tránh những câu thơ, bài thơ vội vàng, nhạt nhẽo, sẽ thật đáng tiếc.
– Là người đoạt 14 giải thưởng văn học ở cả Trung ương và địa phương, theo bà, điều gì tạo nên giá trị và sự công nhận dành cho các tác phẩm của mình?
Có lẽ chính mạch đập của tình yêu cuộc sống, niềm tin và khát vọng vào cuộc sống, đặc biệt sau những năm tháng thăng trầm, biến động, đã tạo nên phong cách và giá trị của thơ tôi.
– Là hội viên của nhiều tổ chức văn học và nghệ thuật lớn, bà kết hợp yếu tố quốc tế trong tác phẩm như thế nào mà vẫn giữ được bản sắc văn hóa Việt Nam?
Câu hỏi rất hay, đáng trân trọng nhưng nó quá lớn so với tầm vóc của một nhà thơ, nhà báo, nhà giáo đang vào tuổi “sang chiều” như tôi. Nhưng không sao, tôi cũng thích câu hỏi hóm hỉnh này.
Câu hỏi hay dù có phần lớn so với một nhà thơ, nhà báo, nhà giáo như tôi, nhưng tôi rất thích. Thơ là tiếng nói của tâm hồn, qua lăng kính tinh tế của người cầm bút. Sự nhạy cảm, linh cảm từ những cảm xúc đặc biệt tạo nên thơ. Yêu cái thiện, cái nhân văn, ghét sự giả tạo và gian ác, khát khao điều tốt đẹp, với đích đến là tình yêu hòa bình. Thế giới sẽ luôn ở trong trái tim ta. Thơ ca của Trần Thị Nương không ngoài mạch chảy ấy.
– Những chủ đề nào thường xuyên xuất hiện trong các tác phẩm của bà và tại sao chúng lại quan trọng đối với bà và hành trình sáng tác của mình?
Tôi không phân định chủ đề trong sáng tác, nhưng qua mỗi thời kỳ đổi mới của quê hương, đất nước… thơ tôi luôn âm thầm bám vào dòng chảy của cuộc sống đương đại.
Tác giả Trần Thị Nương sinh năm 1953 tại Hạ Hòa, Phú Thọ, bắt đầu làm thơ từ thời nữ sinh. Hơn nửa thế kỷ cầm bút, bà trở thành một trong những nữ sĩ nổi tiếng trên văn đàn. Hiện bà là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam, Hội Nhà văn Hà Nội, Hội Văn học Nghệ thuật các Dân tộc Thiểu số Việt Nam và Hội Nhà báo Việt Nam.