Trong dịp Tết cổ truyền, dù khá giả hay thiếu thốn, mọi người cũng đều cố gắng sắm sửa mâm cơm cúng tổ tiên sao cho tươm tất. Cũng vì lẽ đó mà mâm cơm ngày Tết của người Việt thường rất đầy đặn, gồm nhiều thực phẩm giàu chất đạm, chất béo. Tuy nhiên, nhóm thực phẩm gồm nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất như rau xanh lại xuất hiện ít hơn.
PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Trưởng khoa Dinh dưỡng người lớn, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho hay trong những ngày lễ Tết, mâm cơm sẽ có rất nhiều thực phẩm giàu chất đạm, chất béo, bột đường. Tuy nhiên, trong dinh dưỡng cân bằng thì vẫn phải đảm bảo ăn đủ số lượng rau. Theo đó, một người lớn cần ăn đủ 2/3 một bát con rau trong một bữa ăn. Tùy theo từng vùng miền, mùa vụ, mọi người có thể linh hoạt chọn các loại rau, củ, quả phù hợp.
Theo kết quả tổng điều tra dinh dưỡng toàn quốc 2019 – 2020, mức tiêu thụ rau của người dân Việt Nam đã tăng bình quân đầu người từ 190,5g rau/người/ngày lên 231g/người/ngày sau 10 năm (năm 2020).
Tuy vậy, mức tiêu thụ rau quả mới chỉ đạt khoảng 66,4 – 77,4% so với nhu cầu khuyến nghị.
Theo vị chuyên gia dinh dưỡng, như vậy thì bình thường người Việt vốn đã không ăn đủ rau, vậy nên ngày Tết lại càng thiếu. Lý do là vì mọi người quá tập trung vào các món ăn giàu đạm.
Bữa cơm ngày Tết (ảnh minh họa).
Lợi ích của rau củ quả
Bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng cho hay rau củ và hoa quả là một trong 4 nhóm thực phẩm cần thiết để có một bữa ăn lành mạnh. Rau cung cấp vitamin và các khoáng chất cần thiết cho sự sống và phát triển của cơ thể, giúp bảo vệ cơ thể và tăng cường sức khỏe chống lại bệnh tật.
Đặc biệt, rau còn cung cấp chất xơ để chống táo bón, nhanh chóng đẩy phân ra ngoài giúp loại bỏ độc tố trong đường ruột. Chất xơ còn có vai trò quét mỡ máu có trong thành mạch, giúp giảm cholesterol. Chế độ ăn nhiều rau quả sẽ giúp giảm nguy cơ tim mạch, đột quỵ, béo phì, sỏi thận, một số loại ung thư, đái tháo đường loại 2 và các rối loạn về xương.
Ngược lại, không ăn đủ rau và hoa quả là nguyên nhân của 1,7 triệu trường hợp tử vong, chiếm 2,8% tổng số tử vong trên thế giới. Đây cũng là nguyên nhân của 19% số ca mắc ung thư dạ dày ruột, 31% các bệnh thiếu máu cục bộ, 11% số trường hợp đột quỵ. Hơn 80% nguồn vitamin A sẵn có và gần 100% nguồn vitamin C được cung cấp từ rau quả.
Bác sĩ Hưng lưu ý thêm các loại rau củ muối như dưa hành, củ kiệu cũng cung cấp một phần chất xơ cho cơ thể. Tuy nhiên, khi ăn các thực phẩm này, mọi người cần kiểm soát vì ăn quá nhiều sẽ khiến cơ thể nạp thêm muối, có thể gây ra hệ lụy tim mạch.
“Chúng tôi không khuyến khích ăn dưa hành để lấy chất xơ. Trong ngày Tết, vẫn nên duy trì bữa ăn như ngày thường để tránh mất cân đối về dinh dưỡng gây ra những hệ lụy lên sức khỏe”, bác sĩ Hưng lưu ý.