Rau củ là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp vitamin, khoáng chất và chất xơ.
Tuy nhiên, đối với những người có nguy cơ mắc sỏi thận hoặc suy giảm chức năng thận, một số loại thực phẩm giàu oxalat cần được sử dụng một cách cẩn trọng. Oxalat là một hợp chất tự nhiên, vô hại với người khỏe mạnh vì được thải qua nước tiểu. Nhưng khi chức năng thận không tốt, oxalat có thể tích tụ, gây ra sỏi thận hoặc làm trầm trọng thêm các vấn đề về thận, thậm chí làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, tiểu đường và huyết áp cao.
4 loại thực phẩm giàu oxalat mà bạn nên cân nhắc khi đưa vào chế độ ăn vì ăn nhiều có thể có hại cho thận, gây sỏi thận, suy thận
1. Mướp đắng
Mướp đắng là món ăn quen thuộc trong nhiều bữa cơm gia đình nhờ vào công dụng thanh nhiệt, giải độc, được nhiều người ưa chuộng.
Tuy nhiên, vị đắng của nó cũng chính là thứ khiến nó kén người ăn. Bên cạnh đó, tiêu thụ mướp đắng quá nhiều hoặc quá thường xuyên có thể làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận. Trong 100g mướp đắng chứa đến 459mg axit oxalic – một hàm lượng khá cao so với nhiều loại rau củ khác. Axit oxalic khi kết hợp với canxi trong cơ thể dễ tạo thành tinh thể, gây ra sỏi thận. Vì vậy, bạn nên ăn mướp đắng với liều lượng hợp lý để bảo vệ sức khỏe thận.
2. Rau dền
Rau dền là một loại rau phổ biến trong bữa ăn của người Việt, giàu vitamin A, chất chống oxy hóa như beta-carotene, lutein và zeaxanthin, rất tốt cho mắt và hệ miễn dịch. Tuy nhiên, theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Nông nghiệp và Hóa học Thực phẩm (Journal of Agricultural and Food Chemistry), lá rau dền có thể chứa từ 200-300mg oxalat trong 100g, tùy thuộc vào cách chế biến.
Vì vậy, nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ về thận, hãy hạn chế ăn rau dền và thay bằng các loại rau như cải ngọt hoặc rau muống, nhưng nhớ rửa kỹ để loại bỏ dư lượng thuốc trừ sâu.
3. Đậu bắp
Đậu bắp là một loại thực phẩm quen thuộc, giàu chất xơ, hỗ trợ giảm cân, kiểm soát đường huyết và tốt cho sức khỏe xương. Tuy nhiên, 120g đậu bắp chứa khoảng 57mg oxalat, theo dữ liệu từ Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH). Mặc dù lượng oxalat này không quá cao, nhưng việc ăn thường xuyên với số lượng lớn có thể không phù hợp cho những người có nguy cơ sỏi thận.
Bạn có thể thay thế đậu bắp bằng măng tây hoặc bí xanh để đảm bảo chế độ ăn lành mạnh mà vẫn an toàn cho thận.
4. Các loại rau ướp muối
Dưa muối, cà muối, bắp cải muối là những món ăn dân dã, quen thuộc và thường rất “đưa cơm”. Tuy nhiên, theo Viện Dinh dưỡng Quốc gia, những món này thường được chế biến bằng cách ngâm rau với nước muối pha đường để tạo quá trình lên men chua. Trong 100g dưa chuột muối, hàm lượng muối có thể lên tới 2,5g – một con số đáng lưu ý.
Việc ăn quá nhiều thực phẩm chứa muối như rau muối có thể làm tăng gánh nặng cho tim, thận và hệ tiết niệu. Khi cơ thể hấp thụ quá nhiều natri, thận phải hoạt động nhiều hơn để đào thải, kéo theo sự mất mát của các khoáng chất thiết yếu như kali và canxi. Điều này không chỉ làm suy giảm chức năng thận, mà còn có thể dẫn đến loãng xương, hình thành sỏi thận và rối loạn điện giải. Vì vậy, cần hạn chế ăn các loại rau ướp muối thường xuyên để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Rau củ và thực phẩm giàu dinh dưỡng là một phần không thể thiếu trong chế độ ăn lành mạnh. Tuy nhiên, với những người có nguy cơ về thận, việc lựa chọn thực phẩm cần cẩn trọng hơn.
Ngoài ra, để giảm nguy cơ tích tụ oxalat, phòng ngừa nguy cơ sỏi thận, suy thận, bạn có thể áp dụng một số thói quen đơn giản:
Uống đủ nước: Nước giúp pha loãng oxalat trong nước tiểu, giảm nguy cơ hình thành sỏi thận.
Kết hợp thực phẩm giàu canxi: Canxi trong sữa, sữa chua hoặc phô mai có thể liên kết với oxalat trong ruột, giảm lượng oxalat hấp thụ vào máu.
Hạn chế muối: Tiêu thụ quá nhiều muối có thể làm tăng áp lực lên thận, gây mất cân bằng khoáng chất, dẫn đến sỏi thận hoặc suy thận. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), lượng muối hàng ngày nên dưới 5g.
Tham khảo ý kiến bác sĩ: Nếu bạn có tiền sử sỏi thận hoặc suy thận, hãy trao đổi với chuyên gia dinh dưỡng để xây dựng chế độ ăn phù hợp.