Mùng 2 Tết và những phong tục ý nghĩa để một năm may mắn

Hãy cùng tìm hiểu 3 việc nên làm, 3 điều kiêng kỵ và 3 món nên ăn trong ngày mùng 2 Tết mà người Trung Quốc thường áp dụng để cả năm may mắn, thuận lợi.

Những phong tục truyền thống trong ngày mùng 2 Tết

Mùng 2 Tết còn được gọi là “mồng 2 tháng Giêng“, là ngày thứ hai của tháng Giêng. Câu nói “Khai niên hàn tận, chính nguyệt du xuân” (Năm mới hết lạnh, tháng Giêng du xuân) đã thể hiện rõ không khí của ngày này. Nếu như ngày mùng 1 vẫn còn vương vấn không khí của năm cũ thì mùng 2 mới thực sự là ngày đầu tiên của năm mới, được gọi là “khai niên”. Chính vì vậy, ở nhiều nơi, mùng 2 Tết được coi là một ngày lễ truyền thống rất quan trọng với nhiều hoạt động đặc sắc.

Nói đến phong tục mùng 2 Tết, nhiều người Trung Quốc chỉ biết đến việc “con gái về nhà mẹ đẻ”, mà chưa hiểu rõ về những truyền thống khác. Thực ra, Tết Nguyên đán là dịp lễ trọng đại, từ mùng 1 đến rằm tháng Giêng đều là những ngày Tết. Mỗi ngày đều có những phong tục riêng cần được lưu ý. Riêng với ngày mùng 2, có một số điều kiêng kỵ cần đặc biệt chú trọng. Đây đều là những quy tắc được truyền lại từ đời này sang đời khác, chúng ta nên tìm hiểu để tránh phạm phải những điều cấm kỵ do thiếu hiểu biết.

Người dân Trung Quốc cho rằng: Mùng 2 Tết đừng quên ‘Làm 3 việc, kiêng 3 điều, ăn 3 món'”, vậy cụ thể là những gì? Hãy cùng tìm hiểu và nếu có thể, hãy làm theo để cầu mong một năm mới vạn sự như ý.

Ba việc nên làm trong ngày mùng 2 Tết

Thứ nhất: Đón Thần Tài

Mùng 2 Tết mở cửa đón tài lộc từ bốn phương. Ở nhiều nơi, mùng 2 Tết có tục lệ mở cửa đón Thần Tài, được gọi là “khai tài môn”. Ngày nay, phần lớn mọi người sống trong nhà cao tầng, bước vào nhà là đóng cửa, không còn cảnh mở rộng cửa như xưa. Tuy nhiên, nhiều người dân Trung Quốc vẫn giữ thói quen này, sáng sớm mùng 2 Tết, mọi nhà đều mở rộng cửa, bày biện mâm ngũ quả, đốt pháo đón Thần Tài.

Trong ngày này, người ta cũng thường đến đền thờ Thần Tài để dâng hương, cầu mong tài lộc. Sau khi dâng hương, họ sẽ “xin” những bông hoa nhung đỏ và thỏi vàng giấy có chữ “Phúc”, “Thọ” mang về nhà, với mong muốn rước “phúc”, “lộc” vào nhà.

Thứ hai: Về nhà mẹ đẻ

Tục ngữ có câu: “Mặt trời mọc chiếu tường Tây, con gái mùng Hai đi thăm mẹ”. Cũng có câu: “Cha mẹ còn thì mùng Hai, mùng Ba; cha mẹ mất thì gánh cực quanh năm”. Theo truyền thống, con gái đã xuất giá không được ở nhà mẹ đẻ vào đêm giao thừa và mùng 1 Tết. Mãi đến mùng 2, họ mới được về thăm nhà, còn gọi là “lễ qui ninh”, “lễ hồi môn”.

Ngày mùng 2, con gái về nhà mẹ đẻ sẽ dẫn theo chồng con, vì vậy, dân gian còn gọi ngày này là “Tết ông bà ngoại”, “ngày đón rể”. Khi về nhà, con gái và con rể phải mang quà biếu bố mẹ vợ. Nhà gái cũng cần chuẩn bị quà đáp lễ, không để con cháu về tay không.

Thứ ba: Ăn cơm khai niên

Theo truyền thống, mùng 1 Tết thường ăn chay và đồ thừa từ đêm giao thừa, với mong muốn một năm mới thanh tịnh, bình an và dư dả. Đến mùng 2, mọi thứ bắt đầu mới mẻ, vì vậy bữa cơm trong ngày này được gọi là “cơm khai niên”, với nhiều món ăn phong phú, mang ý nghĩa tốt lành.

Bên cạnh các món thịt gà, vịt, cá, tượng trưng cho sự sung túc, còn có các loại rau mang ý nghĩa may mắn như rau cải, cần tây, xà lách, với hàm ý “có tài”, “cần cù làm ra tài lộc”, “sinh tài”. Sự kết hợp này không chỉ mang lại nhiều may mắn mà còn đảm bảo dinh dưỡng cân bằng, thể hiện sự khéo léo của người xưa.

Trong tâm thức của nhiều người, bữa cơm khai niên ảnh hưởng đến vận may cả năm, nên rất được coi trọng. Mùng 2 Tết, cả gia đình sum vầy bên mâm cơm thịnh soạn, cầu mong một năm mới phúc lộc dồi dào, may mắn ngập tràn.

Ba điều kiêng kỵ trong ngày mùng 2 Tết

Thứ nhất: Kiêng tặng quà số lượng lẻ

Mùng 2 Tết, con gái đã xuất giá về nhà mẹ đẻ là một phong tục truyền thống không thể quên. Khi về nhà, con gái thường mang theo nhiều quà cáp để biếu bố mẹ vợ. Việc chọn quà có thể tùy theo phong tục địa phương và sở thích của bố mẹ, không có quá nhiều yêu cầu, miễn là quà có ý nghĩa tốt đẹp, khiến bố mẹ vui lòng là được. Tuy nhiên, số lượng quà lại là điều cần lưu ý. Số lượng quà không được là số lẻ, mà phải là số chẵn, thường là bốn món, hoặc sáu, tám món. Nếu số lượng quà là số lẻ, người lớn sẽ cảm thấy không được tôn trọng.

Thứ hai: Kiêng nói những điều không may mắn

Mùng 2 về nhà mẹ đẻ, con rể và bố mẹ vợ nên trò chuyện thân mật, bày tỏ lòng biết ơn sự giúp đỡ của bố mẹ trong suốt một năm qua, đồng thời cảm ơn bố mẹ đã gả con gái cho mình. Khi nói chuyện cần chú ý lựa lời, nói những điều may mắn, tốt đẹp, vui tai, khiến bố mẹ vui vẻ đón Tết.

Thứ ba: Kiêng gội đầu

Ở nhiều nơi, người dân Trung Quốc quan niệm mùng 2 Tết không được gội đầu. Không chỉ vậy, ngày này còn kiêng làm những việc liên quan đến nước như lau nhà, giặt quần áo. Có quan niệm cho rằng nước là biểu tượng của tài lộc, nếu gội đầu vào ngày này thì tài lộc sẽ bị trôi đi, người xưa cho rằng đây là điều không may mắn. Ngày nay, giới trẻ thường không quá câu nệ những điều kiêng kỵ này. Tuy nhiên, nếu có thể, tốt nhất nên tránh gội đầu vào mùng 2 để lấy may.

Ba món ăn truyền thống trong ngày mùng 2 Tết

Thứ nhất: Ăn bánh khai niên (bánh tổ, bánh bao)

Dù là miền Nam hay miền Bắc Trung Quốc, đều có tục lệ ăn bánh khai niên (bánh tổ, bánh bao) vào mùng 2 Tết. Bánh này đồng âm với “niên cao”, ngụ ý “năm nào cũng cao hơn năm trước”. Mùng 2, cả nhà cùng ăn bánh, đồng thời nói “Mở hàng ăn bánh Tết, tài lộc đến” với ý nghĩa năm sau sẽ thăng tiến, cuộc sống ấm no.

Bánh khai niên thường có hai màu, một loại làm từ nếp cẩm có màu vàng, một loại làm từ gạo nếp hoặc gạo tẻ có màu trắng. Hai màu này tượng trưng cho sự giàu sang phú quý. Như trong câu thơ: “Bánh Tết ý nghĩa sâu xa, trắng như bạc, vàng như kim. Năm sau mong luôn thuận lợi, thành tâm cầu chúc tài lộc đến”.

Thứ hai: Ăn canh Viên Bảo (hoành thánh)

Mùng 2 Tết ăn canh Viên Bảo (hoành thánh), ngụ ý tài lộc hanh thông, tiền vào như nước. Canh Viên Bảo có hình dáng giống thỏi vàng. Tục lệ ăn món này bắt nguồn từ tục lệ cúng Thần Tài vào mùng 2. Sáng mùng 2, nhà nhà đều nấu canh Viên Bảo nóng hổi, gọi là “súp thỏi vàng”, cầu mong tài lộc dồi dào, phú quý cát tường.

Vậy mùng 2 nên ăn hoành thánh nhân gì? Nhân tam tiên là loại nhân phổ biến nhất, gồm nấm hương, thịt lợn, tôm, thơm ngon, bổ dưỡng, ngụ ý cuộc sống sung túc. Nhân cải cúc và thịt lợn, vì cải cúc đồng âm với “tụ tài”, nên tượng trưng cho cát tường như ý. Nhân thịt lợn và rau tề cũng rất thơm ngon, vì đồng âm với “cần tài”, ngụ ý làm ăn chân chính, cần cù làm giàu.

Thứ ba: Ăn “Điều điều thuận” (mì)

Tục ngữ có câu mùng 2 ăn mì được gọi là ăn “mọi sự hanh thông”. Nhìn hình dạng sợi mì, chúng ta dễ dàng hiểu được ý nghĩa này. Mùng 2 Tết ăn mì, ngụ ý cả năm thuận buồm xuôi gió, vạn sự như ý, trường thọ. Đồng thời thể hiện mong muốn cả gia đình mạnh khỏe, sống lâu, mọi việc hanh thông. Mì mùng 2 thường là mì tự làm, dùng bột còn thừa từ mùng 1 làm bánh bao, ngụ ý “năm nào cũng dư dả”.

Bột thừa đã được ủ đủ thời gian, nên rất mềm dẻo, dễ chế biến. Sợi mì dai ngon, có độ đàn hồi. Mì mùng 2 không được nấu nát, khi nhào bột có thể cho thêm chút muối để tăng độ dai và độ giãn của bột, mì làm ra sẽ không bị đứt.